هنر قصه و درک و پذیرش از تفاوت ها
اگر همه ی انسان ها را قطعات یک پازل در نظر بگیریم بدون داشتن تفاوت هیچ جذابیتی و زیبایی در آن وجود نداشت.
این تفاوت های ما هستند که برای ما تجربیات ویژه ی خودمان را خلق می کنند.
اما شناخت این تفاوت ها در دنیای خودمان و کودکانمان چه اهمیتی دارد؟
بدیهی است که هر فرد، با تمامی ویژگیها، خصوصیات، و تفاوتهایش، یک شخصیت یکتا و منحصر به فرد است. درک و شناخت این تفاوتها از اهمیت بسیاری برخوردار است، به ویژه در مراحل رشد و تکوین شخصیت کودکان. این تفاوتها، مبنایی برای تحلیل و درک عمیق تر هر فرد و بهبود روابط اجتماعی و فردی آنها میباشد.
اما آیا ما همیشه این تفاوتها را به اندازه کافی استقبال میکنیم؟ آیا به دیگران با احترام و شناخت کافی نگاه میکنیم؟ اینجاست که شناخت تفاوتها و ارزش دادن به آنها مهم میشود.
شناخت تفاوتها، یک راهنمای قدرتمند برای کشف شخصیت خود و دیگران است.
از این رو، آموزش به کودکان در مورد ارزش دادن به تفاوتها و شناخت شخصیتهای متفاوت از مراحل زودگذر زندگی آنها بسیار حیاتی است. با توجه به این مطلب، والدین و مربیان باید برنامههای آموزشی مناسبی را برای آشنایی کودکان با تفاوتهای فردی و ارتباطات موثر با دیگران طراحی کنند.
آموزش به کودکان در مورد اهمیت شناخت تفاوتها و ارزش دادن به شخصیتهای متفاوت، یکی از مهمترین ابزارهایی است که میتواند زمینهی رشد و توسعه سالم آنها را فراهم کند.
تقویت ارتباطات اجتماعی
شناخت تفاوتهای فردی به ما کمک میکند تا بهترین روش برای برقراری ارتباط با دیگران را درک کنیم. افراد با شناخت تفاوتهای فردی بهتر میتوانند با دیگران هماهنگ شوند و ارتباطات مؤثری برقرار کنند همچنین شناخت تفاوتهای فردی به افراد کمک میکند تا بهترین نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنند. این آگاهی به آنها اجازه میدهد تا برای بهبود خودشان و توسعه فرصتهایی که دارند، اقدام کنند
از دیگر دلایل اهمیت شناخت تفاوت های فردی شناخت تفاوتهای فردی باعث میشود افراد بتوانند بهتر با یکدیگر همکاری کنند. وقتی که هر فرد ارزشمندی تازهای را به گروه میآورد، همبستگی و توانایی همکاری گسترش مییابد
شناخت تفاوتهای فردی به افراد کمک میکند تا قضاوتهای بیشتری داشته باشند و مسائل را از دیدگاههای مختلف بررسی کنند. این باعث میشود که تحلیل و درک عمیقتری از مسائل و رویدادها داشته باشیم
احترام به تفاوتهای فردی
احترام به تفاوتهای فردی به معنای پذیرش وجود تنوع در جامعه است. این به معنای احترام به همه افراد، بدون تبعیض بر اساس جنسیت، نژاد، اعتقادات دینی یا سایر ویژگیهاست
این احترام باعث ایجاد فضایی امن و دوستانه میشود که افراد به راحتی میتوانند خودشان را به اشتراک بگذارند و احساس آرامش کنند
همچنین احترام به تفاوتهای فردی باعث تشویق به رشد و توسعه افراد میشود. وقتی که افراد احساس میکنند که تفاوتهایشان قابل احترام است، انگیزه برای بهتر شدن و پیشرفت بیشتری پیدا میکنند
تفاوت های فردی در کودکان
به عنوان والد یا مراقب باید توجه داشته باشیم که کودکان هم مانند بزرگسالان متفاوت و منحصر به فردند. شناخت تفاوت های فرزندمان با دیگر بچه ها به ما کمک می کند تا بر اساس نیاز ها و توانایی های ویژه کودک خود با او رفتار کنیم و از او توقع داشته باشیم.
چه چیزهایی را درباره ی تفاوت ها در کودکان در نظر بگیریم؟
بچهها از لحاظ شخصیتی و رفتاری میتوانند با هم متفاوت باشند. برخی از آنها ممکن است خجالتی و کمحرف باشند، در حالی که برخی ممکن است فعال و برون گرا باشند و همین طور ویژگی های ظاهری و بدنی مثلا عینکی بودن یا کم شنوا بودن می تواند یک کودک را از دیگر کودکان متمایز کند.
بچهها در حوزه علایق و سلیقهها با هم متفاوت اند. برخی علاقه به ورزش دارند و برخی علاقه مند به هنر یا علوم هستند.
بچهها در زمینههای مختلفی ممکن است تواناییها و استعدادهای متفاوتی داشته باشند. برخی ممکن است در ریاضیات برتری داشته باشند، در حالی که دیگران در هنرهای تجسمی بهترین عملکرد را دارند
بچهها بر اساس میزان تجربه و آموزشی که دریافت کردهاند، میتوانند باهم تفاوت داشته باشند. بچهها که تجربه و آموزش کافی در یک حوزه را دارند، ممکن است از بچههایی که در آن حوزه تازه کار هستند، متفاوت باشند.
بچهها در برابر تحریکات مختلف، مانند نورهای شدید یا صداهای بلند، میتوانند حساسیتهای متفاوتی داشته باشند
بچهها میتوانند در مقابل تغییرات و مواقع مختلف، انعطاف پذیریهای متفاوتی داشته باشند
برخی بچهها ممکن است به طور طبیعی بیشتر از دیگران به استرس و اضطراب واکنش نشان دهند
برخی بچهها ممکن است احساسات خود را به طور عمیقتر و شدیدتری نسبت به دیگران نشان دهند
بچهها ممکن است در مقابل انجام کارها و تصمیمگیریها، درجات مختلفی از استقلال و وابستگی نشان دهند
برخی بچهها ممکن است از روشهای یادگیری مختلفی بهتر نتایج بگیرند، مثلاً یادگیری تجربی برای برخی موارد موثرتر باشد در حالی که برای دیگری یادگیری تئوریک بهتر باشد
این تفاوتها نشاندهنده غنی بودن جوامع و افراد مختلف است و شناخت و احترام به این تفاوتها میتواند بهبود فردی و اجتماعی بچهها را تضمین کند
چگونه می توان به بهترین شکل تفاوت های فردی و احترام گذاشتن به آن را به کودکان آموزش داد؟
آموزش تفاوتهای فردی و احترام به آن به کودکان میتواند از طریق روشهای مختلفی انجام شود که به آنها کمک میکند تا به بهترین شکل با این مفهوم آشنا شوند.
پرسیدن سوالاتی که کودک را متوجه تفاوت ها کند:
تو فکر میکنی چه چیزهایی ما رو متفاوت میکنه؟
آیا فکر میکنی دوستانت با تو تفاوت دارند؟ این تفاوتها چی هستند؟
چطور میشه به تفاوتهای دیگهی دوستانت احترام گذاشت؟
آیا تو همیشه مثل دوستت فکر میکنی و عمل میکنی؟
چطور میتونیم از تفاوتهایمون استفاده کنیم تا به هم کمک کنیم؟
آیا وقتی یک نفر باهات متفاوت عمل میکنه، به اون فکر میکنی که اون چرا اینطور عمل کرده؟
آیا تفاوتها میتونه یک چیز خوب باشه؟ چطور؟
آیا میتونیم از دیدگاهها و تفاوتهایمون برای حل مشکلات استفاده کنیم؟
آیا فکر میکنی همه بچهها باید یکسان باشند؟ اگه نه، چرا؟
مثال زدن
میتوانید به کودکان خود نشان دهید که چگونه افراد مختلفی با توجه به تفاوتهایشان، تواناییها و استعدادهای مختلفی دارند و همه این تفاوتها ارزشمند و قابل احترام هستند.
نازنین که تو کلاستون عینک میزنه و چشماش ضعیفه اما دقت کردی که چقدر عالی نقاشی میکشه؟
باربد خیلی خجالتیه و مثل تو برون گرا نیست اما فوتبالش عالیه مگه نه؟
داستانها و قصه ها
استفاده از داستانها و ماجراهایی که تفاوتهای فردی را به تصویر میکشند، میتواند به کودکان کمک کند تا این مفهوم را بهتر درک کنند و با احترام به تفاوتها آشنا شوند
لینک خرید قصه های یارا پری
تحلیل داستانها و فیلمها
پس از تماشای فیلمها وخواندن داستانهای مختلف، با کودکان درباره تفاوتهای شخصیتی و رفتاری شخصیتهای داستان گفتگو کرده و آنها را تحلیل کنید. این کمک میکند تا کودکان ببینند که تفاوتها چقدر جذاب و ارزشمند هستند
لی لی توی کارتون چه تفاوتی با دوستاش داشت؟ به جز ظاهرش رفتارش هم فرقی می کرد؟
بحث و گفتگو
برگزاری بحثها و گفتگوهایی با کودکان در مورد تفاوتهای فردی و اهمیت احترام به آنها، میتواند فضایی را برای درک عمیقتر و پذیرش تفاوتها ایجاد کند
به نظر تو ما چه فرقی با آفریقایی ها داریم؟( با عکس و تصویر گفت و گو کنید) در مورد ظاهر و رنگ پوستو محل زندگی و فرهنگ و ….
بازیها و فعالیتهای گروهی
برگزاری بازیها و فعالیتهای گروهی که به کودکان اجازه میدهد تا با تفاوتهای همتیمیهای خود آشنا شوند و به آنها احترام بگذارند، میتواند مفید باشد
توسعه مهارتهای ارتباطی
آموزش مهارتهای ارتباطی به کودکان، از جمله توانایی گوش دادن به دیگران و احترام به نظرات و تفاوتهایشان، میتواند به ارتقای احترام به تفاوتهای فردی کمک کند
آموزش همدلی
آموزش به کودکان که چگونه با دیگران همدردی کنند و درک کنند که هر فرد دارای تجربه و حالات خودش است، میتواند به ارتقای احترام به تفاوتهای فردی کمک کند
استفاده از عبارات مثبت
استفاده از عباراتی مثل "همه ما متفاوتیم و این امر ما را خاص میکند"، میتواند به کودکان کمک کند تا تفاوتهای خود و دیگران را با افتخار بپذیرند
آموزش احترام به خود
آموزش به کودکان که چگونه به خودشان احترام بگذارند و از تفاوتهای خود به عنوان یک نقطه قوت استفاده کنند، میتواند به احترام به تفاوتهای دیگران نیز کمک کند
تفاوتهای فردی ارزشمندی است که ما را به شخصیتهای منحصر به فرد تبدیل میکند. شناخت این تفاوتها و احترام به آنها، اساسی برای ساختن جوامع سالم و فرصتهای برابر برای همه افراد است، ما میتوانیم با آموزش این مفاهیم به کودکان و نوجوانان، آیندهای بهتر و پویاتر برای جامعه خودمان را بسازیم
مجموعه کتاب های یارا پری به صورت اختصاصی به موضوع تفاوت های فردی می پردازد.
در هر یک از داستان های این مجموعه، شخصیت اصلی تفاوتی با سایر دوستانش دارد، که به کمک یاری پری در می یابد تفاوتش نباید باعث عقب نشینی اش شود.
هدف از خلق این مجموعه آگاهی رساندن به کودکان متفاوت است تا نترسند و با شجاعت پیش بروند.
لینک خرید کتاب های یارا پری:
https://tavoosaneh.ir/products?category=%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8
گردآورنده: الهه جودکی
- موسسه طاووس
- مقالات روان شناسی
- 03 تیر 1403