هنر قصه و دانشی برای مقابله با PTSD

PTSD یا اختلال استرس پس از سانحه مخفف عبارت Posttraumatic stress disorder است.

همان طور که از نام این اختلال پیداست، به حالتی در فرد گفته می‌شود که پس از تجربهٔ یک تروما ممکن است ایجاد شود.

به‌صورت کلی ما به حالتی «اختلال» می‌گوییم که روند زندگی عادی فرد را دچار مشکل کند. پس به تجربهٔ هر نوع ترس و اضطرابی نمیتوان اختلال پی تی اس دی گفت.

قبل از توضیح دربارهٔ نشانه‌های این اختلال و علت‌های به‌وجودآمدن آن در کودکان یا حتی بزرگسالان، بهتر از با این موضوع شروع کنیم که اصلاً تروما چیست و چه تروماهایی بیشتر منجر به PTSD میشوند.

تروما یک رویداد جدی است که باعث می‌شود فرد دچار ترس شدید از به‌خطرافتادن جان یا امنیت خود از همهٔ جنبه‌ها شود. وقتی تروما رخ میدهد قطعاً فردی که آن را تجربه کرده تا مدت‌ها از یادآوری آن دچار حالت‌های ترس و اضطراب خواهد شد؛ ولی برخی حوادث در طولانی‌تر شدن این ترس و تبدیل آن به اختلال PTSD نقش بیشتری دارند مثل:

تصادف یا آسیب‌های جسمی

سو استفاده‌کردن عاطفی یا جسمی و جنسی

ازدست‌دادن ناگهانی والدین

خشونت در مدرسه یا محل زندگی

بلایای طبیعی مثل سیل و زلزله یا آتش‌سوزی

تیراندازی یا صداهای مهیب (مثل افرادی که در زمان جنگ زندگی میکردند)

و...

گاهی اوقات ممکن است این وقایع برای خود کودک رخ ندهد؛ ولی این که کودک ما در معرض شنیدن چنین اخباری هم قرار بگیرد میتواند آسیب‌زا باشد.

آیا هر ترومایی لزوماً منجر به PTSD می‌شود؟

تجربهٔ ترس و اضطراب بعد از تروما یک اتفاق طبیعی است. ممکن است کودک ما روزها و شاید هفته‌ها واکنش‌های پریشانی و ترس را از خود نشان دهد. مهم است که ما با آگاهی و حمایت به کودک در کنارآمدن با آنچه رخ‌داده کمک کنیم تا این علائم هرچه زودتر از بین برود.

مهم است بدانیم PTSD زمانی رخ می‌دهد که ترس و اضطراب بر توانایی مقابلهٔ کودک با آن غلبه کند.

پس زمانی که ما این توانایی را تقویت کنیم میتوانیم از بروز این اختلال هم جلوگیری کنیم.

مواردی که در ایجاد این اختلال نقش دارند:

تروما چقدر شدید بوده است.

چقدر سریع کمک و پشتیبانی دریافت می‌کنند.

سابقه تروما درگذشته

داشتن افسردگی و اضطراب

خطرات ارثی مانند سابقه خانوادگی افسردگی و اضطراب

حال به برسی علائم این اختلال بپردازیم. اگر چنین مواردی را بعد از تجربهٔ تروما در کودک بیش از دو هفته مشاهده کردیم، نیاز است که از متخصص کمک بگیریم. (هرچند به‌طورکلی بهتر از بلافاصله بعد از تجربهٔ تروما برای جلوگیری از هر گونه آسیب احتمالی این کار را انجام دهیم.)

این علائم عبارت‌اند از:

افکار مزاحم و ناراحت‌کننده به‌صورت مداوم

کابوس دیدن و مشکل در خوابیدن

رجوع به گذشته یا به‌اصطلاح (فلاش‌بک) زدن. انگار حادثه الان در حال وقوع است.

احساس ترس و اضطراب و بهت‌زدگی

احساس بدخلقی، غمگینی، عصبانیت، یا عدم لذت‌بردن از چیزهای قبلی

فراموشی برخی از قسمت‌های حادثه

درمان چگونه کمک می‌کند؟

ما در درمان، رویکردها و تکنیک‌های مختلفی داریم که موردبحث ما در این مقاله نیست؛ ولی به‌صورت کلی در درمان، بچه‌ها مهارت‌های مقابله با استرس و آرامش را یاد می‌گیرند تا به آنها کمک کند تا با اضطرابی که پس از یک ضربه احساس می‌کنند روبرو شوند.

این باعث می‌شود که صحبت در مورد آنچه آنها از سر گذرانده‌اند آسان‌تر شود.

از طریق درمان، کودکان یاد می‌گیرند که برخی از افکار خود را در مورد آسیب تنظیم کنند. آنها یاد می‌گیرند که از هر گونه احساس گناه یا شرم در مورد آنچه برایشان رخ‌داده است، رها شوند. آهسته‌آهسته یاد می‌گیرند با چیزهایی روبرو شوند که قبلاً از آنها اجتناب می‌کردند.

درمان به کودکان کمک می کند تا شجاعت و اعتماد به نفس پیدا کنند ونقاط قوت خود را دوباره به دست بیاورند.

ما به‌عنوان والد یا مراقب چه کاری انجام دهیم؟

به کودک خود کمک کنید احساس امنیت کند. آنها ممکن است برای مدتی به زمان، آرامش و مراقبت بیشتر شما نیاز داشته باشند.

به کودک خود کمک کنید آرام شود. تمرینات تنفسی با کودک بسیار میتواند کمک‌کننده باشد.

کارهایی را با هم انجام دهید که از آنها لذت می‌برید. متأسفانه تروما می‌تواند تجربهٔ احساسات مثبتی را که به طور طبیعی یا درگذشته داشتند را از آنها سلب کند.

به بچه‌ها کمک کنید آن هارا دوباره تجربه کنند. بازی کنید، بخندید، از طبیعت لذت ببرید، موسیقی یا هنر بسازید، آشپزی کنید. این فعالیت‌ها می‌توانند استرس را کاهش داده و تاب آوری کودک شما را افزایش دهند.

به فرزندتان اطمینان دهید. فضای امن ایجاد کنید و به آنها قوت قلب دهید که از این روزها عبور خواهند کرد و این که شما آنجا هستید و کنارشان میمانید.

به معلم فرزندتان حتماً اطلاع دهید که فرزندتان دچار یک ضربه روحی شده است.

کودکان مبتلا ممکن است در تمرکز بر روی تکالیف مدرسه مشکل بیشتری داشته باشند و نیاز به درک و همدلی در مدرسه از ضرورت‌هاست.

کمک از متخصص روان‌شناس هم همواره در نظر داشته باشید.

*قصهٔ پری‌های باران و روباه کوچولو، قصهٔ روباه کوچکی است که از یک حادثهٔ رنج‌آور عبور کرده و حالا دچار PTSD شده است. پری‌های باران به روباه کوچولوی قصهٔ ما کمک میکنند تا از این ترس عبور کند. خواندن این قصه برای درک بهتر موارد فوق به شما کمک خواهد کرد.

لینک داستان:

http://B2n.ir/m74609

گردآورنده: الهه جودکی

خوشحال می‌شیم نظرت رو بدونیم.